Afschaffen voorrang voor statushouders lost woningnood niet op

8 Zeeuwse en West-Brabantse woningcorporaties zijn unaniem kritisch over het wetsvoorstel van Minister Mona Keijzer waarmee ze huisvesting met voorrang voor statushouders wil laten vervallen. Op basis van dat voorstel mogen gemeenten statushouders geen voorrang meer geven op een sociale huurwoning. De corporaties vinden het voorstel niet realistisch. Ze voorzien dat de voorgestelde verandering grotere problemen creëert dan het oplost.

Amper verdringing
Met het voorstel wil de minister lucht brengen in de heersende woningnood. Corporaties ervaren dagelijks een tekort aan sociale huurwoningen. Tot zover de overeenstemming.

Het beeld dat voorrang voor statushouders hier een belangrijke oorzaak van zou zijn is wat de corporaties betreft onjuist. De feiten zijn dat in de afgelopen jaren 4% tot max 10% van de sociale huurwoningen toegekend is aan statushouders. Van ernstige verdringing door statushouders is dan ook geen sprake. De corporaties stellen: “Er is een oplossing voor oplopende wachttijden voor sociale huurwoningen. Door meer te bouwen en dit vanuit de overheid actief mogelijk te maken. Niet door een groep mensen die hier mag verblijven, maar geen eigen woning heeft, de dupe te laten worden van wisselend overheidsbeleid.”

Versnellen van bouw de enige echte oplossing
Corporaties vinden dat de focus op statushouders een miskenning is van het eigenlijke probleem: structureel te weinig betaalbare woningen. Corporaties willen dat het kabinet alle zeilen bijzet om de bouw van sociale huurwoningen te versnellen. Hierbij wordt gedacht aan financiële impulsen, vereenvoudiging van regels en een daadwerkelijke aanpak van de stikstofproblematiek. Het Rijk zet daar ook al voorzichtige stapjes in, maar dit moet veel sneller, aldus de corporaties. De corporaties stellen: “We voelen de urgentie om de woningbouwambities waar te maken en werken hard, samen met de gemeenten, aan een echte, structurele oplossing. Voor álle groepen aangewezen op een sociale huurwoning; inclusief statushouders. Dat lukt alleen als het Rijk ons ook de instrumenten in handen geeft om snel resultaat te boeken.”

Moreel appèl
De woningcorporaties zijn er allereerst voor mensen die het niet op eigen kracht lukt om in goede, betaalbare woonruimte te voorzien. Daartoe behoren diverse doelgroepen, en zeker ook de groep statushouders. Deze mensen hebben hun eigen woning in het land van herkomst achtergelaten. Ze mogen van de overheid verblijven in Nederland. En zijn daarbij uiteraard zonder eigen woning. Deze groep verdient net als een aantal andere doelgroepen voorrang om een passende woning te vinden. Het is daarbij opmerkelijk dat in veel gemeenten achterstanden zijn in het huisvesten van statushouders – zelfs bij de huidige voorrang. Die voorrang verbieden lost daaraan niets op, integendeel. De corporaties doen een oproep aan de rijksoverheid om de voorrangspositie overeind te houden.

Onrealistische oplossingen
De oplossingen voor statushouders die het kabinet noemt, zijn wat de corporaties betreft onrealistisch. Ze voorzien negatieve effecten. Allereerst is kopen of duur huren onbereikbaar voor vrijwel alle statushouders. Daarnaast erkent de overheid zelf dat dit wetsvoorstel, net zoals bij arbeidsmigranten, kan leiden tot uitbuiting. De effecten daarvan landen dan vooral in de meest kwetsbare wijken. Juist door de groep statushouders voorrang te geven, kunnen gemeenten en corporaties sturen op een evenwichtige spreiding in wijken en buurten.

Evenwichtig en rechtvaardig
Samengevat zijn de Zeeuwse en West-Brabantse woningcorporaties eensgezind over de voorgestelde maatregel: het lost het woningtekort niet op, maar vergroot de wachttijden en onzekerheid voor een kwetsbare groep. Een evenwichtige en rechtvaardige verdeling van sociale huurwoningen blijft essentieel en daar blijven de corporaties voor staan. Het versnellen van de bouw van sociale huurwoningen moet prioriteit zijn voor alle betrokkenen.